Słowniczek pojęć

Temat edytowany przez Baturaj - 12 stycznia 2019, 21:47

Avatar darcus
WORK IN PROGRESS

1. "Nie jestem ateistą!" - jak określić swoje poglądy?

Teizm - pogląd głoszący, że Bóg lub bogowie istnieją i wpływają na świat.
Deizm - pogląd głoszący, że Bóg lub bogowie istnieją i nie wpływają na świat.
Ateizm silny - pogląd głoszący, że Bóg lub bogowie nie istnieją.
Ateizm słaby - pogląd charakteryzujący się brakiem przekonania, że Bóg lub bogowie istnieją.
Agnostycyzm - pogląd głoszący, że postawienie pewnej odpowiedzi na pytanie o istnienie Boga lub bogów jest niemożliwe.
Ignostycyzm - pogląd głoszący, że Bóg lub bogowie, jeśli istnieją, nie wpływają na ludzkie życie.
Ateizm praktyczny - pogląd głoszący, że religia nie powinna mieć wpływu na ludzkie życie.
Antyteizm - pogląd charakteryzujący się negatywnym nastawieniem wobec teizmu.
Apateizm - pogląd głoszący, że pytanie o istnienie Boga lub bogów jest źle postawione lub pozbawione sensu.
Nowy Ateizm - pogląd charakteryzujący się otwartym wypowiadaniem się na temat ateizmu i sprzeciwianiu się religii za pomocą racjonalnej argumentacji.

2. Błędy merytoryczne - jakich argumentów nie stosować i co wcale nie dowodzi, że mam rację?

Efekt potwierdzenia (także błąd konfirmacji) - błąd merytoryczny polegający na uznawaniu za prawdziwe informacji, które zgadzają się z wcześniejszymi przekonaniami.
Dychotomia myślenia - błąd merytoryczny polegający na postrzeganiu danego zagadnienia w dwóch skrajnych barwach.
Fałszywa powszechność - błąd merytoryczny polegający na wyprowadzaniu wniosków na temat jakiegoś zagadnienia na podstawie mniejszego jego fragmentu, z którym jest się zaznajomionym.
Fałszywy trop - błąd merytoryczny polegający na odciąganiu dyskusji na poboczne tematy.
Pospieszna generalizacja (także przedwczesne uogólnianie) - błąd merytoryczny polegający na uogólnianiu na podstawie zbyt wąskiej grupy danych.
Równia pochyła - błąd merytoryczny polegający na przewidywaniu skrajnie negatywnego łańcucha konsekwencji danej tezy.
Korelacja to nie przyczynowość - błąd merytoryczny polegający na stwierdzeniu, że skoro dwa zagadnienia występują razem, to jedno jest przyczyną drugiego.
Zatruwanie studni - błąd merytoryczny polegający na przedstawieniu wybranych informacji w celu osiągnięcia tendencyjnych wyników.
Efekt autorytetu - błąd merytoryczny polegający na uznaniu prawdziwości danej tezy, ponieważ istnieje autorytet, który się z nią zgadza.
Sofizmat rozszerzenia (także atakowanie chochoła) - błąd merytoryczny polegający na rozszerzaniu tezy dyskutanta i atakowaniu powstałego w ten sposób rozszerzenia, czyli odpowiedź na stwierdzenie, które w rzeczywistości nie zostało przez drugą stronę wypowiedziane.
Dowód anegdotyczny - błąd merytoryczny polegający na postawieniu anegdoty w charakterze dowodu, lub wysuwania wniosków z anegdoty, której prawdziwość nie została wykazana.
Myślenie życzeniowe (także chciejstwo) - błąd merytoryczny polegający na uznaniu informacji za prawdziwą przez wzgląd na osobisty stosunek do niej.
Błąd formalny (także non sequitur) - błąd merytoryczny polegający na wyciągnięciu błędnego wniosku z prawdziwej informacji.
Chłopski rozum - błąd merytoryczny polegający na przyjmowaniu za prawdziwe tez, które zgadzają się z intuicją.

Argumentum ad populum (argument z popularności) - błąd merytoryczny polegający na stwierdzeniu, że skoro jakaś opinia jest wyznawana przez wielu ludzi, to jest faktem.
Argumentum ad baculum (argument z kija) - błąd merytoryczny polegający stwierdzeniu, że skoro negacja danego punktu widzenia jest niekorzystna, to ów punkt widzenia jest prawidłowy.
Argumentum in terrorem (odwołanie do strachu) - błąd merytoryczny polegający na przedstawianiu danego punktu widzenia w taki sposób, by dyskutant przyjął go z obawy przed potencjalnym lub fikcyjnym zagrożeniem.
Argumentum ad misericordiam (argument z litości) - błąd merytoryczny polegający na przedstawieniu punktu widzenia w taki sposób, by dyskutant przyjął go ze względu na uczucia.
Argumentum ad ignorantiam (argument z niewiedzy) - błąd merytoryczny polegający na potwierdzeniu tezy dlatego, że nie dowiedziono jej fałszu.
Argumentum ad verecundiam (argument z nieśmiałości) - błąd merytoryczny polegający na przedstawieniu danego autorytetu w taki sposób, żeby dyskutant nie mógł go zakwestionować ze względu na szacunek lub obawę narażenia się na zarzut zarozumiałości.

Argumentum ad personam (argument z osoby) - błąd merytoryczny polegający na odwołaniu się do cech dyskutanta.
Argumentum ad hominem (argument z człowieka) - błąd merytoryczny polegający na odwołaniu się do opinii dyskutanta.

Post hoc ergo propter hoc (także post hoc) - błąd merytoryczny polegający na założeniu, że skoro jedno zdarzenie poprzedza drugie, to musi być jego przyczyną.
Ignoratio elenchi - błąd merytoryczny polegający na dowodzeniu innego twierdzenia niż to, które miało zostać dowiedzione.

Ciężar dowodu (także onus probandi) - zagadnienie mówiące o tym, że obowiązek postawienia dowodów ciąży na tym, kto wysuwa tezę, a nie na jej przeciwniku.
Ultrakrepidarianizm - skłonność osobów nieposiadających wystarczającej wiedzy na dany temat do wypowiadania się na ten temat.
Prawdopośrodkizm - skłonność do szukania kompromisu poprzez nadawanie częściowej racji każdej ze stron sporu, nawet w sytuacji, w której ich stanowiska są sprzeczne.

Avatar Litops
Tu było kilka bł. poznawczych, ale Darcus je przedstawił zwięźlej, więc Baturaj, jak to widzisz, to usuń mój post.

Avatar Honey444
Dowód anegdotyczny
Wyrażenie dowód anegdotyczny ma dwojakie znaczenie:
1. Dowód w formie anegdoty lub pogłoski jest nazywany anegdotycznym, gdy istnieje wątpliwość co do jego prawdziwości; sam dowód nie jest godny zaufania
2. Dowód, który sam w sobie może być prawdziwy i weryfikowalny, użyty do osiągnięcia konkluzji, która z niego nie wynika, zazwyczaj przez dokonanie generalizacji na podstawie niewystarczającej ilości danych. Na przykład „mój dziadek kopcił jak komin i zmarł zdrowy w wypadku samochodowym w wieku 99 lat” nie obala twierdzenia „palenie wyraźnie zwiększa prawdopodobieństwo raka i chorób serca we względnie wczesnym wieku”. W tym przypadku wyjściowe dane (zdrowie i wiek dziadka) mogą być prawdziwe, ale nie dają podstaw do wyciągnięcia ogólnego wniosku o nieszkodliwości palenia.

Odwołanie do natury
Argument lub retoryczna zagrywka, w której zjawisko opisuje się jako pożądane, ponieważ jest naturalne, bądź jako niepożądane, ponieważ jest nienaturalne. Argumentu tego używa się często w dyskusjach na temat homoseksualizmu, ekologii, medycyny, wegetarianizmu, feminizmu czy fizyki.

Efekt potwierdzenia
Tendencja do poszukiwania wyłącznie faktów potwierdzających posiadaną opinię, a nie weryfikujących ją.

Avatar darcus
Dzięki za sugestie. Pozwolicie, że przygotuje uproszczone definicje, tak, by każdy mógł zrozumieć? Podawajcie dalej swoje propozycje. Będę też poprawiał pewne - moim zdaniem - błędy, bo na przykład Litops przedstawił ad baculum i in terrorem jak prawie to samo.

Avatar Litops
Bo to jest prawie to samo.

Avatar Kabaczek15
Argumentum ad verecundiam (łac. „argument do nieśmiałości”) – pozamerytoryczny sposób argumentowania polegający na powoływaniu się na jakiś autorytet, którego druga strona nie uznaje lub z którym nie zgadza się w danej kwestii, ale nie śmie go zakwestionować wskutek skrępowania poczuciem szacunku lub obawą narażenia się na zarzut zarozumiałości.

Argumentum ad feminam – pozamerytoryczny seksistowski sposób argumentowania, w którym, na poparcie swojej tezy, dyskutant powołuje się na fakt, że dyskutant jest kobietą.

Argumentum ad numerum – błąd logiczny bardzo blisko związany z błędem argumentum ad populum. Popełniany jest, gdy ktoś przekonuje, że słuszność jakiegoś poglądu jest wprost proporcjonalna do liczby tych, którzy go popierają.

Argumentum ad personam (łac. „argument wymierzony w osobę”) – pozamerytoryczny sposób argumentowania, w którym dyskutant porzuca właściwy spór i zaczyna opisywać faktyczne lub rzekome cechy swego przeciwnika. W ten sposób unika stwierdzenia, że jego racjonalne argumenty zostały wyczerpane, a jednocześnie sugeruje audytorium, że poglądy oponenta są fałszywe. Dodatkowo obrażanie oponenta ma na celu wyprowadzenie go z równowagi, tak by utrudnić mu adekwatne reagowanie na przedstawiane argumenty.

Argumentum ad populum (łac. „argument odwołujący się do upodobań ludu”) – pozamerytoryczny sposób argumentowania, w którym mówca odwołuje się do gustów, upodobań i przesądów tłumu.

Argumentum ad traditionem – pozamerytoryczny sposób argumentowania, w którym dyskutant dla potwierdzenia swojej tezy odwołuje się do wcześniejszych powszechnie uznawanych poglądów.

I pierdyliard innych ad cośtam...

Avatar darcus
Litops pisze:
Bo to jest prawie to samo.
Prawie robi wielką różnicę. Podobnież lubię rozróżniać na przykład ad personam i ad hominem - wydźwięk jest trochę inny, choć znaczenie w teorii takie samo.

Avatar Honey444
darcus pisze:
znaczenie w teorii takie samo.

Nie, ad personam to odwołanie do cech współdyskutanta, ad hominem do działań współdyskutanta.

Avatar darcus
Naprawdę? Potrafisz to jakoś poprzeć?

Avatar Honey444
darcus pisze:
Naprawdę? Potrafisz to jakoś poprzeć?


pl.wikipedia.org/wiki/Argumentum_ad_personam
pl.wikipedia.org/wiki/Argumentum_ad_hominem

No, może bardziej opinii niż działań. To różnica.

Avatar Litops
W sumie często używa się ich jako synonimów, ale ad hominem może również znaczyć uznanie, że skoro ktoś jest np.: księdzem, to MUSI być przeciwko aborcji, a jak sądzi inaczej, to jest niekompetentny w swoich przekonaniach.

Avatar Honey444
W ogóle ciekawe czy wytykanie ultrakrepidarianizmu definiuje się powszechnie już jako ad hominem.

Avatar Kabaczek15
O ultrakrepidarianizm też można dodać do słownika

Avatar darcus
Z Wikipedią w tym przypadku różnie bywa, wiesz. Na przykład apateizm totalnie nie tak opisała. Albo panseksualizm.

Avatar Mijak
Litops pisze:
W sumie często używa się ich jako synonimów, ale ad hominem może również znaczyć uznanie, że skoro ktoś jest np.: księdzem, to MUSI być przeciwko aborcji, a jak sądzi inaczej, to jest niekompetentny w swoich przekonaniach.

W sumie ja tak uważam i nie widzę w tym błędu. Jeśli ktoś twierdzi że wyznaje pewną ideologię, a ma poglądy jednoznacznie sprzeczne z tą ideologią, to czyni go niekompetentną i niespójną osobą.
Nie jest błędem w argumentacji wytknięcie komuś, że jego poglądy są wewnętrznie sprzeczne - "tezy A i B są wzajemnie sprzeczne, więc jeśli popierasz je obie to na pewno mylisz się w co najmniej jednej z nich."

Argument ad hominem jest za to błędem, gdy użyje się go w taki sposób:
"Tezy A i B są wzajemnie sprzeczne, więc jeśli popierasz tezę A, to teza B na pewno jest nieprawdziwa."

Avatar Anielka999
Można wyznawać inne zasady moralne dla siebie i inne dla otoczenia. Są rzeczy, których nigdy bym z własnej woli nie zrobiła, bo uważam je za złe, ale rozumiem gdy ktoś inny robi to w pewnych okolicznościach. Chociażby o tej aborcji, rozumiem sytuacje, gdy ktoś decyduje się na coś takiego, ale sama uważam, że bym tego nie zrobiła.

Avatar darcus
Raczej "...to nie możesz popierać tezy B". I błędem tu jest nie wytknięcie tego tej osobie, ale fałszywa sprzeczność i/lub rozmawianie o osobie, kiedy powinno się rozmawiać o tezie, z naciskiem na to drugie.

Avatar Honey444
Muszę pochwalić i podziękować Darcusowi za dobrą robotę.
Dzięki.

Avatar Baturaj
Właściciel
Ja również mu dziękuję. Dobra robota.

Gdyby tylko mnie nie prowokował, a potem mówił, że to ja szukam pretekstu... To moglibyśmy się całkiem spoko dogadywać.
Ale nie ma to jak sposób zachowywania się, kiedy ktoś twierdzi coś o drugim człowieku, mimo, że on taki nie jest i usilnie prowokuje go, żeby pokazał, że taki jest, mimo, że on taki nie jest. Co powoduje samospełniającą się hipotezę

Avatar Anielka999
Od darcusa:
Argumentum ad naturam (argument z natury, także odwołanie do natury lub błąd naturalistyczny) - błąd merytoryczny polegający na stwierdzeniu, że skoro dane zagadnienie występuje w naturze, to jest właściwe.
Argumentum ad traditionem (argument z tradycji) - błąd merytoryczny polegający na stwierdzeniu, że skoro dany pogląd był wcześniej przyjęty, to jest właściwy.
Argumentum ad consequentiam (argument z konsekwencji) - błąd merytoryczny polegający na ocenianiu prawidłowości danej tezy na podstawie osobistego stosunku do jej konsekwencji.

Podstawowy błąd atrybucji - błąd meryrotyczny polegający na przyznawaniu zbyt dużej wagi czynnikom stałym, przy jednoczesnym niedocenieniu roli sytuacji.
Fałszywe założenie - błąd merytoryczny polegający na przyjęciu fałszywego założenia, a następnie dowodzeniu na jego podstawie tez.
Fałszywa analogia - błąd merytoryczny polegający na postawieniu analogii, która jest prawidłowa tylko z pozoru, a w rzeczywistości czynniki niedostrzegalne na pierwszy rzut oka sprawiają, że jest błędna.
Błąd tendencji centralnej - błąd merytoryczny polegający na przecenianiu podobieństw przy jednoczesnym pomijaniu cech indywidualnych.
Błąd odwróconej implikacji - błąd merytoryczny polegający na założeniu, że skoro jedna informacja wynika z drugiej, to zależność ta zachodzi również w drugą stronę.
Błędne koło (także circulus vitiosus) - błąd merytoryczny polegający na używaniu tezy w dowodzeniu jej.
Ignorowanie prawdopodobieństwa zdarzeń - błąd merytoryczny polegający na wysuwaniu tez bez brania pod uwagę ich prawdopodobieństwa.
Zaniedbywanie miarodajności - błąd merytoryczny polegający na wysuwaniu tez w oparciu o dane, które są nieistotne, przy jednoczesnym pomijaniu danych, które są istotne.
Efekt pominięcia - błąd merytoryczny polegający na uznaniu szkodliwego działania za gorsze lub niemoralne niż równie szkodliwy brak działania.
Błąd koniunkcji - błąd merytoryczny polegający na przypisywania bardziej szczegółowym warunkom większego prawdopodobieństwa niż bardziej ogólnym.

3. Błędy poznawcze - jakie błędy popełniamy nieświadomie przy ocenie informacji?

Pewność wsteczna (także efekt wiedzy po fakcie, lub efekt "wiedziałem-że-tak-będzie") - błąd poznawczy polegający na ocenianiu przeszłych wydarzeń jako bardziej przewidywalnych, niż rzeczywiście były.
Efekt zaprzeczania - błąd poznawczy polegający na krytycznym weryfikowaniu informacji, które zaprzeczają dotychczasowym opiniom, przy jednoczesnym bezkrytycznym akceptowaniu informacji, które je potwierdzają.
Efekt pseudopewności - błąd poznawczy polegający na tendencji do unikania ryzyka przy dążeniu do pozytywnych rezultatów, a szukania ryzyka przy dążeniu do uniknięcia analogicznych negatywnych rezultatów.
Efekt skupienia - błąd poznawczy polegający na zwracaniu nadmiernej uwagi na jeden aspekt i ignorowania innych aspektów.
Efekt statusu quo - błąd poznawczy polegający na akceptowaniu sytuacji takich, jakimi aktualnie są bez względu na to, jakie byłyby po zmianie.
Efekt ślepej plamki - błąd poznawczy polegający na niezauważaniu błędów we własnej ocenie rzeczywistości.
Efekt wiarygodności - błąd poznawczy polegający na ocenianiu wiarygodności argumentów na podstawie zgodności wniosków z wcześniejszymi założeniami.
Efekt przekonania - błąd merytoryczny polegający na ocenianiu poprawności argumentacji na podstawie zgodności konkluzji z własnymi opiniami, zamiast na podstawie faktycznej logiczności argumentów.
Błąd pierwszego rzutu oka (także efekt pierwszeństwa) - błąd poznawczy polegający na przyznawaniu największej wagi informacjom i wrażeniom, które pojawiły się jako pierwsze.
Błąd aktora-obserwatora − błąd poznawczy polegający na odmiennym interpretowaniu zjawisk wtedy, gdy się w nich uczestniczy, i wtedy, gdy się je tylko obserwuje.
Fenomen sprawiedliwego świata - błąd poznawczy polegający na skłonności do wierzenia, że rzeczywistość jest w jakiś sposób sprawiedliwa.

Avatar Jastrzab03
Ej a są jakieś terminy na:
Upraszczające sprawę analogię
Porównania
Oraz argument, że" kiedyś było inaczej"

Avatar Honey444
Darcus to wg mnie ignorancki buc, ale słowniczek zrobił dobry.

Może należy założyć temat z jednym postem gdzie będzie zbierane w formie zmienionej na przystępną to wszystko a tutaj jedynie spekulować co możemy dodać?

Avatar Kabaczek15
Słownik świetny to trzeba przyznać

Avatar Prawilny_guziec
Witam po przerwie. Fakt, słowniczek bardzo fajny.

Avatar Kabaczek15
To ja jeszcze dodam argumentum ad anus :)
Chyba nie muszę tłumaczyć

Avatar Baturaj
Właściciel
S
US
NUS
ANUS
NUS
US
S

Avatar Jastrzab03
SUSANSUNSANUSSSSNUSSSAUAUAUANSUANS

Odpowiedź

Pokaż znaczniki BBCode, np. pogrubienie tekstu

Dodaj zdjęcie z dysku

Dodaj nowy temat Dołącz do grupy +
Avatar Baturaj
Właściciel: Baturaj
Grupa posiada 10130 postów, 174 tematów i 165 członków

Opcje grupy Prawdziwi ka...

Sortowanie grup

Grupy

Popularne

Wyszukiwarka tematów w grupie Prawdziwi katolicy