WORK IN PROGRESS
1. "Nie jestem ateistą!" - jak określić swoje poglądy?
Teizm - pogląd głoszący, że Bóg lub bogowie istnieją i wpływają na świat.
Deizm - pogląd głoszący, że Bóg lub bogowie istnieją i nie wpływają na świat.
Ateizm silny - pogląd głoszący, że Bóg lub bogowie nie istnieją.
Ateizm słaby - pogląd charakteryzujący się brakiem przekonania, że Bóg lub bogowie istnieją.
Agnostycyzm - pogląd głoszący, że postawienie pewnej odpowiedzi na pytanie o istnienie Boga lub bogów jest niemożliwe.
Ignostycyzm - pogląd głoszący, że Bóg lub bogowie, jeśli istnieją, nie wpływają na ludzkie życie.
Ateizm praktyczny - pogląd głoszący, że religia nie powinna mieć wpływu na ludzkie życie.
Antyteizm - pogląd charakteryzujący się negatywnym nastawieniem wobec teizmu.
Apateizm - pogląd głoszący, że pytanie o istnienie Boga lub bogów jest źle postawione lub pozbawione sensu.
Nowy Ateizm - pogląd charakteryzujący się otwartym wypowiadaniem się na temat ateizmu i sprzeciwianiu się religii za pomocą racjonalnej argumentacji.
2. Błędy merytoryczne - jakich argumentów nie stosować i co wcale nie dowodzi, że mam rację?
Efekt potwierdzenia (także błąd konfirmacji) - błąd merytoryczny polegający na uznawaniu za prawdziwe informacji, które zgadzają się z wcześniejszymi przekonaniami.
Dychotomia myślenia - błąd merytoryczny polegający na postrzeganiu danego zagadnienia w dwóch skrajnych barwach.
Fałszywa powszechność - błąd merytoryczny polegający na wyprowadzaniu wniosków na temat jakiegoś zagadnienia na podstawie mniejszego jego fragmentu, z którym jest się zaznajomionym.
Fałszywy trop - błąd merytoryczny polegający na odciąganiu dyskusji na poboczne tematy.
Pospieszna generalizacja (także przedwczesne uogólnianie) - błąd merytoryczny polegający na uogólnianiu na podstawie zbyt wąskiej grupy danych.
Równia pochyła - błąd merytoryczny polegający na przewidywaniu skrajnie negatywnego łańcucha konsekwencji danej tezy.
Korelacja to nie przyczynowość - błąd merytoryczny polegający na stwierdzeniu, że skoro dwa zagadnienia występują razem, to jedno jest przyczyną drugiego.
Zatruwanie studni - błąd merytoryczny polegający na przedstawieniu wybranych informacji w celu osiągnięcia tendencyjnych wyników.
Efekt autorytetu - błąd merytoryczny polegający na uznaniu prawdziwości danej tezy, ponieważ istnieje autorytet, który się z nią zgadza.
Sofizmat rozszerzenia (także atakowanie chochoła) - błąd merytoryczny polegający na rozszerzaniu tezy dyskutanta i atakowaniu powstałego w ten sposób rozszerzenia, czyli odpowiedź na stwierdzenie, które w rzeczywistości nie zostało przez drugą stronę wypowiedziane.
Dowód anegdotyczny - błąd merytoryczny polegający na postawieniu anegdoty w charakterze dowodu, lub wysuwania wniosków z anegdoty, której prawdziwość nie została wykazana.
Myślenie życzeniowe (także chciejstwo) - błąd merytoryczny polegający na uznaniu informacji za prawdziwą przez wzgląd na osobisty stosunek do niej.
Błąd formalny (także non sequitur) - błąd merytoryczny polegający na wyciągnięciu błędnego wniosku z prawdziwej informacji.
Chłopski rozum - błąd merytoryczny polegający na przyjmowaniu za prawdziwe tez, które zgadzają się z intuicją.
Argumentum ad populum (argument z popularności) - błąd merytoryczny polegający na stwierdzeniu, że skoro jakaś opinia jest wyznawana przez wielu ludzi, to jest faktem.
Argumentum ad baculum (argument z kija) - błąd merytoryczny polegający stwierdzeniu, że skoro negacja danego punktu widzenia jest niekorzystna, to ów punkt widzenia jest prawidłowy.
Argumentum in terrorem (odwołanie do strachu) - błąd merytoryczny polegający na przedstawianiu danego punktu widzenia w taki sposób, by dyskutant przyjął go z obawy przed potencjalnym lub fikcyjnym zagrożeniem.
Argumentum ad misericordiam (argument z litości) - błąd merytoryczny polegający na przedstawieniu punktu widzenia w taki sposób, by dyskutant przyjął go ze względu na uczucia.
Argumentum ad ignorantiam (argument z niewiedzy) - błąd merytoryczny polegający na potwierdzeniu tezy dlatego, że nie dowiedziono jej fałszu.
Argumentum ad verecundiam (argument z nieśmiałości) - błąd merytoryczny polegający na przedstawieniu danego autorytetu w taki sposób, żeby dyskutant nie mógł go zakwestionować ze względu na szacunek lub obawę narażenia się na zarzut zarozumiałości.
Argumentum ad personam (argument z osoby) - błąd merytoryczny polegający na odwołaniu się do cech dyskutanta.
Argumentum ad hominem (argument z człowieka) - błąd merytoryczny polegający na odwołaniu się do opinii dyskutanta.
Post hoc ergo propter hoc (także post hoc) - błąd merytoryczny polegający na założeniu, że skoro jedno zdarzenie poprzedza drugie, to musi być jego przyczyną.
Ignoratio elenchi - błąd merytoryczny polegający na dowodzeniu innego twierdzenia niż to, które miało zostać dowiedzione.
Ciężar dowodu (także onus probandi) - zagadnienie mówiące o tym, że obowiązek postawienia dowodów ciąży na tym, kto wysuwa tezę, a nie na jej przeciwniku.
Ultrakrepidarianizm - skłonność osobów nieposiadających wystarczającej wiedzy na dany temat do wypowiadania się na ten temat.
Prawdopośrodkizm - skłonność do szukania kompromisu poprzez nadawanie częściowej racji każdej ze stron sporu, nawet w sytuacji, w której ich stanowiska są sprzeczne.
Tu było kilka bł. poznawczych, ale Darcus je przedstawił zwięźlej, więc Baturaj, jak to widzisz, to usuń mój post.
Dzięki za sugestie. Pozwolicie, że przygotuje uproszczone definicje, tak, by każdy mógł zrozumieć? Podawajcie dalej swoje propozycje. Będę też poprawiał pewne - moim zdaniem - błędy, bo na przykład Litops przedstawił ad baculum i in terrorem jak prawie to samo.
Bo to jest prawie to samo.
Argumentum ad verecundiam (łac. „argument do nieśmiałości”) – pozamerytoryczny sposób argumentowania polegający na powoływaniu się na jakiś autorytet, którego druga strona nie uznaje lub z którym nie zgadza się w danej kwestii, ale nie śmie go zakwestionować wskutek skrępowania poczuciem szacunku lub obawą narażenia się na zarzut zarozumiałości.
Argumentum ad feminam – pozamerytoryczny seksistowski sposób argumentowania, w którym, na poparcie swojej tezy, dyskutant powołuje się na fakt, że dyskutant jest kobietą.
Argumentum ad numerum – błąd logiczny bardzo blisko związany z błędem argumentum ad populum. Popełniany jest, gdy ktoś przekonuje, że słuszność jakiegoś poglądu jest wprost proporcjonalna do liczby tych, którzy go popierają.
Argumentum ad personam (łac. „argument wymierzony w osobę”) – pozamerytoryczny sposób argumentowania, w którym dyskutant porzuca właściwy spór i zaczyna opisywać faktyczne lub rzekome cechy swego przeciwnika. W ten sposób unika stwierdzenia, że jego racjonalne argumenty zostały wyczerpane, a jednocześnie sugeruje audytorium, że poglądy oponenta są fałszywe. Dodatkowo obrażanie oponenta ma na celu wyprowadzenie go z równowagi, tak by utrudnić mu adekwatne reagowanie na przedstawiane argumenty.
Argumentum ad populum (łac. „argument odwołujący się do upodobań ludu”) – pozamerytoryczny sposób argumentowania, w którym mówca odwołuje się do gustów, upodobań i przesądów tłumu.
Argumentum ad traditionem – pozamerytoryczny sposób argumentowania, w którym dyskutant dla potwierdzenia swojej tezy odwołuje się do wcześniejszych powszechnie uznawanych poglądów.
I pierdyliard innych ad cośtam...
Naprawdę? Potrafisz to jakoś poprzeć?
W sumie często używa się ich jako synonimów, ale ad hominem może również znaczyć uznanie, że skoro ktoś jest np.: księdzem, to MUSI być przeciwko aborcji, a jak sądzi inaczej, to jest niekompetentny w swoich przekonaniach.
W ogóle ciekawe czy wytykanie ultrakrepidarianizmu definiuje się powszechnie już jako ad hominem.
O ultrakrepidarianizm też można dodać do słownika
Z Wikipedią w tym przypadku różnie bywa, wiesz. Na przykład apateizm totalnie nie tak opisała. Albo panseksualizm.
Można wyznawać inne zasady moralne dla siebie i inne dla otoczenia. Są rzeczy, których nigdy bym z własnej woli nie zrobiła, bo uważam je za złe, ale rozumiem gdy ktoś inny robi to w pewnych okolicznościach. Chociażby o tej aborcji, rozumiem sytuacje, gdy ktoś decyduje się na coś takiego, ale sama uważam, że bym tego nie zrobiła.
Raczej "...to nie możesz popierać tezy B". I błędem tu jest nie wytknięcie tego tej osobie, ale fałszywa sprzeczność i/lub rozmawianie o osobie, kiedy powinno się rozmawiać o tezie, z naciskiem na to drugie.
Muszę pochwalić i podziękować Darcusowi za dobrą robotę.
Dzięki.
Właściciel
Ja również mu dziękuję. Dobra robota.
Gdyby tylko mnie nie prowokował, a potem mówił, że to ja szukam pretekstu... To moglibyśmy się całkiem spoko dogadywać.
Ale nie ma to jak sposób zachowywania się, kiedy ktoś twierdzi coś o drugim człowieku, mimo, że on taki nie jest i usilnie prowokuje go, żeby pokazał, że taki jest, mimo, że on taki nie jest. Co powoduje samospełniającą się hipotezę
Od darcusa:
Argumentum ad naturam (argument z natury, także odwołanie do natury lub błąd naturalistyczny) - błąd merytoryczny polegający na stwierdzeniu, że skoro dane zagadnienie występuje w naturze, to jest właściwe.
Argumentum ad traditionem (argument z tradycji) - błąd merytoryczny polegający na stwierdzeniu, że skoro dany pogląd był wcześniej przyjęty, to jest właściwy.
Argumentum ad consequentiam (argument z konsekwencji) - błąd merytoryczny polegający na ocenianiu prawidłowości danej tezy na podstawie osobistego stosunku do jej konsekwencji.
Podstawowy błąd atrybucji - błąd meryrotyczny polegający na przyznawaniu zbyt dużej wagi czynnikom stałym, przy jednoczesnym niedocenieniu roli sytuacji.
Fałszywe założenie - błąd merytoryczny polegający na przyjęciu fałszywego założenia, a następnie dowodzeniu na jego podstawie tez.
Fałszywa analogia - błąd merytoryczny polegający na postawieniu analogii, która jest prawidłowa tylko z pozoru, a w rzeczywistości czynniki niedostrzegalne na pierwszy rzut oka sprawiają, że jest błędna.
Błąd tendencji centralnej - błąd merytoryczny polegający na przecenianiu podobieństw przy jednoczesnym pomijaniu cech indywidualnych.
Błąd odwróconej implikacji - błąd merytoryczny polegający na założeniu, że skoro jedna informacja wynika z drugiej, to zależność ta zachodzi również w drugą stronę.
Błędne koło (także circulus vitiosus) - błąd merytoryczny polegający na używaniu tezy w dowodzeniu jej.
Ignorowanie prawdopodobieństwa zdarzeń - błąd merytoryczny polegający na wysuwaniu tez bez brania pod uwagę ich prawdopodobieństwa.
Zaniedbywanie miarodajności - błąd merytoryczny polegający na wysuwaniu tez w oparciu o dane, które są nieistotne, przy jednoczesnym pomijaniu danych, które są istotne.
Efekt pominięcia - błąd merytoryczny polegający na uznaniu szkodliwego działania za gorsze lub niemoralne niż równie szkodliwy brak działania.
Błąd koniunkcji - błąd merytoryczny polegający na przypisywania bardziej szczegółowym warunkom większego prawdopodobieństwa niż bardziej ogólnym.
3. Błędy poznawcze - jakie błędy popełniamy nieświadomie przy ocenie informacji?
Pewność wsteczna (także efekt wiedzy po fakcie, lub efekt "wiedziałem-że-tak-będzie") - błąd poznawczy polegający na ocenianiu przeszłych wydarzeń jako bardziej przewidywalnych, niż rzeczywiście były.
Efekt zaprzeczania - błąd poznawczy polegający na krytycznym weryfikowaniu informacji, które zaprzeczają dotychczasowym opiniom, przy jednoczesnym bezkrytycznym akceptowaniu informacji, które je potwierdzają.
Efekt pseudopewności - błąd poznawczy polegający na tendencji do unikania ryzyka przy dążeniu do pozytywnych rezultatów, a szukania ryzyka przy dążeniu do uniknięcia analogicznych negatywnych rezultatów.
Efekt skupienia - błąd poznawczy polegający na zwracaniu nadmiernej uwagi na jeden aspekt i ignorowania innych aspektów.
Efekt statusu quo - błąd poznawczy polegający na akceptowaniu sytuacji takich, jakimi aktualnie są bez względu na to, jakie byłyby po zmianie.
Efekt ślepej plamki - błąd poznawczy polegający na niezauważaniu błędów we własnej ocenie rzeczywistości.
Efekt wiarygodności - błąd poznawczy polegający na ocenianiu wiarygodności argumentów na podstawie zgodności wniosków z wcześniejszymi założeniami.
Efekt przekonania - błąd merytoryczny polegający na ocenianiu poprawności argumentacji na podstawie zgodności konkluzji z własnymi opiniami, zamiast na podstawie faktycznej logiczności argumentów.
Błąd pierwszego rzutu oka (także efekt pierwszeństwa) - błąd poznawczy polegający na przyznawaniu największej wagi informacjom i wrażeniom, które pojawiły się jako pierwsze.
Błąd aktora-obserwatora − błąd poznawczy polegający na odmiennym interpretowaniu zjawisk wtedy, gdy się w nich uczestniczy, i wtedy, gdy się je tylko obserwuje.
Fenomen sprawiedliwego świata - błąd poznawczy polegający na skłonności do wierzenia, że rzeczywistość jest w jakiś sposób sprawiedliwa.
Ej a są jakieś terminy na:
Upraszczające sprawę analogię
Porównania
Oraz argument, że" kiedyś było inaczej"
Darcus to wg mnie ignorancki buc, ale słowniczek zrobił dobry.
Może należy założyć temat z jednym postem gdzie będzie zbierane w formie zmienionej na przystępną to wszystko a tutaj jedynie spekulować co możemy dodać?
Słownik świetny to trzeba przyznać
Witam po przerwie. Fakt, słowniczek bardzo fajny.
To ja jeszcze dodam argumentum ad anus :)
Chyba nie muszę tłumaczyć
SUSANSUNSANUSSSSNUSSSAUAUAUANSUANS